Ona złamała twoją pamięć zeszłej nocy #5: Patty Griffin i prace kobiet

Wstyd mi to przyznać, ale możesz mnie doprowadzić do stanu płynnego, strategią wprowadzającą historię o rozgwiazdach – fragment eseju Loren Eiseley'a „Star Thrower”, którego znaczenie zostało zmienione na potrzeby mówców motywacyjnych i sprzedaży inspirujących plakatów. Dla tych z Was, którzy jakoś dotarli tak daleko bez usłyszenia tej historii, chodzi o to: pewna osoba (czasami mała dziewczynka, czasami młody mężczyzna, a czasami, zgadłeś, JEZUS) stoi na plaży, gdzie setki rozgwiazd wbiły się w brzeg i powoli umierają. Osoba idzie wzdłuż plaży, metodycznie zbierając rozgwiazdy i wrzucając je z powrotem do oceanu – i spotyka inną osobę, która wskazuje na bezsens takiego wysiłku: jedna osoba nie może uratować wszystkich tych rozgwiazd; cały czas i energie, które na to poświęcasz, w końcu nie mają znaczenia. Rzucający rozgwiazdami podnosi jedną z nich i odpowiada: „To ma znaczenie dla tej” zanim wrzuci ją do morza. Proste i najwyżej emocjonalnie manipulacyjne, tak – ale nigdy mnie to nie obchodziło, ponieważ w osłodzonej moralizatorskiej narracji tej historii tkwi coś, co wszyscy mamy nadzieję, że jest prawdą: że nasza praca ma znaczenie – a przez to, my sami jesteśmy ważni – nawet jeśli tylko praca jednej osoby nie może rozwiązać problemu.

Z oczywistych powodów wielu z nas myśli ostatnio o znaczącym lub bezsensownym wpływie jednej osoby i jej pracy – i z równie oczywistych powodów sam dużo myślę o tym, jak wiele z tego, co nas zagraża i przeraża w nadchodzących latach, w istocie dotyczy strachu przed zostaniem bez znaczenia. Bez znaczenia w obliczu zatarcia postępów zdobytych na przestrzeni dziesięcioleci ciężkiej pracy i poświęcenia. Bez znaczenia w rękach tych, którzy decydują, że Twoje życie, bezpieczeństwo i dobrobyt nie mają znaczenia. Bez znaczenia, ponieważ Ty i to, co reprezentujesz, liczy się na tyle mało, że nie jesteś nawet postrzegany jako zagrożenie, czy cokolwiek innego. Groźba bezsensowności stawia nas w trudnej sytuacji: jeśli sposób, aby poradzić sobie z tym problemem, to powiedzieć światu, że znaczmy wystarczająco wiele, aby się liczyć, czy nasza praca ma jakąkolwiek nadzieję na wywarcie wpływu, jeśli ci, którzy mają władzę, uznali nas – a przez to naszą pracę i słowa – za bezsensownych? To nie jest pytanie, na które którykolwiek z nas ma luksus odpowiadać „nie”, ale trudno odpowiedzieć „tak”, nie nosząc w sercu wątpliwości. Na szczęście, ludzie, którzy są mniej warci w oczach społeczeństwa, są przyzwyczajeni do cięższej pracy na osiąganie mniejszych rezultatów. Do celebrowania absurdalnie małych kroków ku postępowi. Do zmierzenia się z trudnościami w uwierzeniu w swoją sprawczość i moc swojej pracy, podczas gdy jej wartość i wpływ są deprecjonowane lub ignorowane na każdym kroku przez ludzi uśmierconych przez system, który zwykle również ich nienawidzi. Niewidzialni ludzie wykonują wiele pracy bez podziękowania. I muszą być słyszani w kółko, zanim zostaną dostrzegani.

Uwielbiam Patty Griffin, bo rozumie to. Jej piosenki dają głos tym, którzy go nie mają: tajemniczym, dziwnym myślom o 3:00 w nocy, marzeniom, z których zrezygnowałaś dawno temu, ale których nie można pozwolić umrzeć, mężczyznom, którzy czują się oszukani przez życie i niedoceniani, bo nie potrafią powiedzieć innym, jak ich zrozumieć – a przede wszystkim kobietom odgrywającym rolę zapisaną dla nas wieki temu: służyć tym, którzy ani nie dostrzegają, ani nie doceniają naszych wysiłków, a potem być zapomnianą, gdy nasza praca przestaje być dla nich przydatna. Griffin artykułuje ból i samotność niewidzialności jak nikt inny, a ona dostrzega to wszędzie i w każdym – ponieważ jest wszędzie i w każdym. Każdy z nas spędza wiele czasu czując się niedocenianym i niewidzialnym, niezależnie od tego, jak lub jak dobrze wyrażamy siebie i jesteśmy kochani oraz doceniani przez otaczających nas ludzi. Griffin widzi kości pod ziemią; wydobywa je, otrzepuje i układa w szkielecie zwróconym w twoją stronę: widzisz, to cię podtrzymuje. Patty Griffin rozumie, jak tu trafiłaś, dziewczyno – i nikt nie jest bardziej wyczulony na szczególną niewidzialność pracy kobiet niż ona.

Od nieustannej luki płacowej między mężczyznami a kobietami, przez badania po badaniach potwierdzające, że nic w dynamice płci w odniesieniu do pracy domowej czy opieki nad dziećmi nie zmienia się, gdy kobiety pracują poza domem, przez falę wglądu w ilość emocjonalnej pracy, jaką kobiety są zobowiązane wykonać i skutki tego, po prawdopodobnie miliard przykładów z twojego życia lub życia kobiet, które znasz, nigdy nie wydaje się być nieprawdziwe, stwierdzić, że kobiety wykonują więcej pracy niż mężczyźni, i że ta praca często pozostaje nierozpoznana i rzadko przynosi równe nagrody. Rozumiemy „pracę kobiet” jako istotną, że to ona zapobiega rozpadaniu się tkaniny naszych domów i społeczeństw – jednak nie nagradzamy jej ani nie doceniamy jakby miała wartość, ponieważ jest wykonywana przez ludzi, których naprawdę nie cenimy. Co dzieje się z kobietami, ich postrzeganiem siebie, sposobem, w jaki postrzegają je inni, i sposobem, w jaki postrzegają świat, gdy taka rola jest dla nich zdefiniowana? Griffin zadaje to pytanie w kółko i bada odpowiedzi tak, jak na to zasługują: z perspektywy każdej osoby, ponieważ każda się liczy. Interesują ją odpowiedzi od kobiet w każdym wieku: nastolatka, której seksualność jest jej zbawieniem i pętlą na szyi w „Wiggley Fingers”, młoda kobieta, która stała się duchem w swoim własnym życiu w „Florida”, matki otoczone samotnością poświęcenia w „Mary” i „Mother of God”, tragedia przeżycia własnej użyteczności w „Making Pies”.

Te ostatnie trzy piosenki są absolutnie wyjątkowe, ponieważ reprezentują perspektywy historycznie pomijane w piosenkach pop. Jej piosenki o Maryi, najbardziej cierpiącej kobiecie chrześcijaństwa i dziewczynie na plakacie dla nieodwzajemnianej pracy emocjonalnej, są jednymi z najbardziej poruszających: intymne spojrzenie na to, co czujesz, będąc fundamentem dla czyjegoś wielkości i będącą Twoją jedyną nagrodą, czcią poprzez ludzi, którzy zrzucają na Ciebie swoje problemy. „Making Pies” pokazuje nam ziemski punkt końcowy tożsamości zdefiniowanej przez pracę wykonywaną w służbie innym oraz rolę, jaką odgrywasz w ich życiu: kochanka, żona, matka, ciotka, babcia. Co się z tobą dzieje, kiedy jesteś za stara, by pełnić swoją rolę? Możesz płakać, umrzeć, albo po prostu przez cały dzień piec ciasta. Wiek sprawia, że wszyscy stajemy się bezsensowni w oczach innych, ale wyraźnie pokazuje, że wartościujemy kobiety za to, kim są w związku z innymi ludźmi. To czyni jej najbardziej używaną metaforę dla kobiet – kobiety jako ptaki – jeszcze bardziej wnikliwą i trafną. Najbardziej je podziwiamy, gdy mogą swobodnie unosić się po niebie, ale uwielbiamy je zamykać w klatkach dla własnej przyjemności. Cenimy je za ich piękno i delikatność, zapominając, że potrafią przelatywać tysiące mil w ciągu kilku tygodni.

Największe siły Patty Griffin jako autorki piosenek to jej empatia i bezstronność – i świeci światłem na to, jak destrukcyjne role, które tworzymy dla mężczyzn i kobiet, ograniczają również ich skrzydła. Wysiłek, którego nasze społeczeństwo wymaga od mężczyzn w relacjach często sprowadza się do odegrania miłości i oddania: powiedzieć odpowiednie słowa w odpowiednim czasie, wykonać odpowiednie działania w odpowiednim czasie. Kilka tygodni temu, mój chłopak trafnie zauważył, że mężczyzn uczą, że powiedzenie „dziękuję” to wystarczający wysiłek, by kwalifikować się jako Dobry Człowiek™. Robisz to dobrze, gdy korzystasz z mediów społecznościowych, aby docenić wszystko, co twoja żona robi dla ciebie i dla rodziny (zamiast zmywać naczynia czy opiekować się dziećmi), lub mówisz „dziękuję” po zjedzeniu kolacji dziękczynnej, którą kobiety kupiły, ugotowały i podały ci, wychodząc oglądać futbol, podczas gdy kobiety zajmują się naczyniami. Zachęcając mężczyzn do po prostu recytowania linii z przepisu społecznego, zaniedbujemy, by skłonić ich do autentycznego wyrażania miłości lub uznania – i to osłabia wyrażanie siebie na inne sposoby, także. Mistrzowski „Top of the World” Patty Griffin jest napisany z perspektywy mężczyzny w skazanym małżeństwie, w którym zbyt wiele zostało niepowiedziane, zbyt wiele pracy pozostało niewykonanej i zbyt mało miłości lub uznania okazanego. On rozumie, jak to ją powstrzymywało i rozumie, że to zniszczyło ich małżeństwo. I jak „Long Ride Home” i jej cover „Stolen Car” Bruce'a Springsteena, to wyznanie winy, współodpowiedzialności i wyrażenie smutku – ale nie obietnica, by robić to inaczej lub lepiej, lub łaskawiej następnym razem. To samoświadomość, która nie sięga do gotowości do poświęcenia siebie.

Najlepszy, najuczciwszy sposób, aby okazać uznanie za wysiłek, to dorównać mu własnym wysiłkiem. To jest praca, którą świat od nas wymaga teraz: praca kobiet – ciężka, niewdzięczna, emocjonalnie wyczerpująca, bez gwarancji sukcesu czy wzajemności. Działanie w lustrze honoruje i uświęca je. Tak nadajemy ludziom i pracy wartość. Działanie w lustrze wzmacnia działanie. Tak sprawiamy, że wszystkie rozgwiazdy wracają do oceanu. Tak chronimy ludzi, którzy nas potrzebują, oraz postępy, które osiągnęliśmy. Tak wygrywamy.