Pod zachodnią autostradą znajduje się opus izolacyjny Grandaddy'ego

Grandaddy zdobyli jedynie ostrożny, przypadkowy szacunek przed wydaniem The Sophtware Slump, ich drugiego albumu o tematyce przełomu wieków, który wreszcie przyniósł zespołowi poważne uznanie artystyczne. Skupiający się na odczłowieczających, izolujących skutkach technologii, album był młodszym, leniwym bratem OK Computer — równie ostrożny wobec wielkich obietnic technologii, nie angażując się jednak w aktywizm. Można to nazwać „apatycznym androidem” lub przeczuciem rzeczywistości, która towarzyszyła dominacji komputera w naszych zawodowych, osobistych i międzyludzkich życiach: Wszystkie drogi prowadzą z powrotem na cyfrową autostradę, a nawet „czas twarzą w twarz” to teraz tylko eufemizm na gapienie się w ekran. Jason Lytle, wokalista/autora piosenek/producent zespołu, wiedział, że samotna powtarzalność i komunikacyjna dysonans będą skutkiem wszechobecnej elektronicznej wygody, ale kruczkiem jest to, że był już samotny długo przed tym, zanim urządzenia zastąpiły fizyczne relacje.

The Sophtware Slump to nie jest ostateczne dzieło Grandaddy o samotności. Zanim Lytle wskazał na rozwój technologiczny jako winowajcę społeczeństwa pozbawionego celu, wydał cały album badający izolację jako bardziej zindywidualizowane zjawisko. Obarczał winą metropolie, zanim zostały one przekształcone w oszczędne sklepy LED, sprzeciwiał się ogólnym poradom zanim stały się one wyszukiwalne online i był odporny na zmiany pod pretekstem „postępu” zanim ktoś wysłał komunikaty prasowe, zachwalając swoje propozycje. Lytle, zarówno muzycznie, jak i osobiście, zawsze wolał trzymać się z dala od innych, a jego ostateczne dzieło na temat bycia samotnym zostało wydane trzy lata przed tym, jak napisał linie, które ostatecznie przedstawiają jego główną etykę pisania piosenek: „Śnię w nocy / O powrocie do domu kiedyś / Gdzieś tak daleko stąd.”

Under The Western Freeway, pełnometrażowy debiut Grandaddy z 1997 roku, to album niskobudżetowych kołysanek, wszystkie śpiewane wyraźnie do siebie samego. Lytle odgrywa rolę rozbrajająco uroczego, samokrytycznego komika, wcielając w życie wnioski z „Loser” Becka bez żadnego z jego ducha, na przestrzeni 11 utworów. Album otwiera requiem o byciu przeciętnym, a wypełniają go historie śmiesznych figurek, narzuconej sobie alienacji i braku dobrej zabawy. Lytle musiał wymyślić termin „imdumbivity”, ponieważ nasz istniejący język dla odrzuconych wyrzutków nie oddawał w pełni jego „samotności”. Z wyjątkiem jednego, krótkiego winiety o trującym tajskim jedzeniu, każda piosenka odzwierciedla wstrząśniętą, wycofaną perspektywę Lytle'a – taką, która jest znieczulona ciszą, teraz wrażliwa na hałas.

Chociaż jest to album o ograniczeniach – indywidualnych, romantycznych, społecznych – Under The Western Freeway brzmi jak nieskończone możliwości. Teksty Lytle'a są w dużej mierze pozbawione nadziei, a jednak jego muzyka jest słuchową pociechą dla dzieci, które dorastały wiedząc, że garaże są ich jedynymi bezpiecznymi miejscami. „Collective Dreamwish Of Upperclass Elegance” to wiersz o idyllicznym odosobnieniu, przedstawiający miasto – często wychwalane jako punkt wyjścia do osobistego i zawodowego rozwoju – jako przerażający urlop do ucieczki, nad muzyką, która uprzejmie stąpa, uporczywa, ale bez wigoru. Istnieje wewnętrzne piękno w cierpliwych średnich tempach Grandaddy, które są zardzewiałe tanim zniekształceniem i pomalowane przez syntezatorowy szum. To ta podstawowa dwoistość między ich surowymi krawędziami a błyszczącym blaskiem wyjaśnia, jak zespół tak zamknięty w sobie trafił na trasę z Elliotem Smithem i otwierał koncerty dla Coldplay.

Można by powiedzieć, że Grandaddy to może jedyny zespół „space-rock”, który brzmiał przyziemnie — ich styl wielkości był nieprawdopodobnie uroczy. Efekty sci-fi są często używane, ale rzadko błyszczące – bardziej Star Trek na VHS niż Avatar w 3D. Często syntezatory dudnią, jakby pochodziły z głośników kalkulatora graficznego. Jednak jakość brzmienia zdradza wrodzoną siłę tych kompozycji, a nawet najprostszym instrumentom udaje się przekazać zdumiewające poczucie celu, od opadającej linii „chopsticks” z klawisza „Summer Here Kids” po wijące się solo w połowie „Why Took Your Advice”. Utwór tytułowy to rosnąca fala orkiestralnego Midi skontrastowana z podbrzuszem huczącego brzęczenia, brzmiąca tak ponuro, jak błogo. Lytle jest uważnym maniakiem technologicznym, może nawet bardziej świadomym subtelności w swoich dźwiękach ponieważ są one lo-fi. Przefiltrował wszystkie dodatki i ogołocił każdą nutę do ich najbardziej podstawowych barw.

Okładka albumu oferuje odpowiednie pierwsze wrażenie; Under The Western Freeway to idealny album do słuchania przez słuchawki — emitujący ciepłą, nostalgiczną aurę poprzez otaczające chmury szumu i proste, zapylone melodie. To rodzaj muzyki, która jest odpowiednia tylko do najbardziej samotnych sposobów słuchania. I chociaż w porównaniu do ich późniejszych prac album nie wyróżniał tak mocno pisania piosenek Grandaddy spośród ich indie-prog-popowych rówieśników, Lytle posiada wiele dyskretnych cech, które wyrzeźbiły jego własną tożsamość wśród nich: Jest w jego dostarczaniu słodka szczerość, której unikają bardziej drwiące, zdystansowane Pavement czy The Flaming Lips, pracując na indywidualną skalę poza bardziej egzystencjalnym zakresem Built To Spill. Grandaddy są równie zainteresowani konstruowaniem krajobrazów dźwiękowych jak którykolwiek z wcześniej wspomnianych zespołów, ale robią to z przytłumioną energią, zwykle zawartą w poczuciu łagodnej melancholii.

Co nie znaczy, że Lytle nie interesuje się szczęściem. Subtelne, 64-bitowe „A.M. 180” to ogromnie romantyczny hipotetyczny hymn, gdyby Lytle mógł zebrać impet. To oda do nicnierobienia z idealnym partnerem, albo raczej to, co Lytle zamierza robić, gdy „coś dobrego się stanie” i on i jego ukochany w końcu będą mogli znowu być razem. Lytle nie jest totalnym pesymistą, ale jest realistą samopowstrzymującym się, więc śpiewa z miejsca pragnienia bez motywacji, co jest być może najważniejsze miejsce samotności. Tytułowa idea „Everything Beautiful Is Far Away”, lekkiej, delikatnie szarpiącej pseudo-ballady, najdokładniej odzwierciedla ducha definitywnego albumu: wiarę w radość, która jest poza zasięgiem, w istnienie raju, do którego nie masz sposobu dotarcia.

Album kończy się na pre-hashtag „przepraszam, nie przepraszam”, z Lytle, który początkowo wydaje się zakłopotany swoim wykluczonym, tłumionym punktem widzenia, zanim z pewnością utrwalił ją i uznał jej ważność. Gest byłby niemal inspirujący, gdyby ostatnie czterdzieści minut nie było przesiąknięte tak wyczuwalnym smutkiem. Under The Western Freeway nie jest albumem, który lubi się w swojej samotności, ale Lytle nie przeprasza jednak, ponieważ kluczową cechą izolacji jest brak potrzeby odpowiadania na pytania innych. Więc Lytle podwaja stawkę, podążając za swoją nieprzeprosiną ukrytym utworem świerszczy, naciskając jak najagresywniej, że to jest album o tym, jak się czuje samotność – że śpiewając do siebie samego, dociera wyłącznie do introwertyków, którzy usłyszą jego głos przez ten w ich własnych głowach.

Robiąc to, Lytle demonstruje wielką ironię muzyki dla włóczęgów – że jej słuchanie może sprawić, że sam poczujesz się trochę mniej samotny – wreszcie słyszany w pełnym kolorze wśród zanikającej kakofonii ekstrawertyków i oczekiwań. To dziedzictwo, które zostawił zespół z morzem gorących, wdzięcznych fanów, takich, których Lytle sam wymienia jako jeden z głównych powodów, dla których poczuł się zobligowany do realizacji powrotu Grandaddy w 2012 roku i następnie wydania nowego albumu w tym roku Last Place. Lytle nigdy nie przyzna się do koncepcji, że jest jakimś bohaterem dla samotnych, ale nie jest to nieprawdziwe przedstawienie. Jego muzyka nie jest dla zachęcenia empatycznych do nawiązywania kontaktów ze światem; zamiast tego, Under The Western Freeway daje słuchaczom chwile na rozprostowanie nóg w pustej przestrzeni, do której zostali ograniczeni, na rozluźnienie mięśni w przygotowaniu do następnej próby poruszania się po nieprzyjaznym otoczeniu. Tyle że tym razem, jeśli upadną, będą wiedzieć, że na samym początku tunelu nie będzie dla nich tak ciemno.