Obejrzyj utwory: Scratch

Trailer do dokumentu Douga Praya Scratch o turntablizmie zaczyna się stwierdzeniem, że „Obecnie gramofon sprzedaje się lepiej niż gitary”, co może wydawać się oczywiste, biorąc pod uwagę modę na winyle, ale tutaj sugeruje to inny rodzaj zmiany. Gramofony, o których mowa, nie są przeznaczone wyłącznie do odtwarzania płyt odziedziczonych z dawnych sklepów płytowych i kupowanych za grosze. Zamiast tego, to najlepszego sortu Technicsy 1200, przeznaczone do podrasowania dźwięków wydobywanych z tych zakurzonych rowków, wykorzystując je w służbie jednego z pięciu filarów hip-hopu: DJa. Choć film jest istotnym wprowadzeniem do historii tej sztuki i kultury, która wokół niej narosła (utrzymując imponujący wynik 93% na Rotten Tomatoes), wraz z pojawieniem się oprogramowania takiego jak Serato i Traktor pełni również rolę fascynującego kapsuły czasu dla ery, która już minęła, kiedy ci ludzie musieli dosłownie targać ze sobą stosy płyt na każdy występ.

Przejdźmy teraz do małej osobistej uwagi: Jest to jeden z najważniejszych filmów dokumentalnych, który miał wpływ na mój własny rozwój muzyczny. Kiedy pisałem mój licencjacki dyplom na temat hip hopu, spędziłem wiele godzin z tym i kilkoma innymi filmami, przepisując cytaty, które ostatecznie zapewniły mi solidną tróję z minusem za moje wysiłki. Początkowo wybrałem temat hip hopu nie z jakiejś wcześniej ustalonej pasji, ale raczej z absolutnej niewiedzy i chęci przełamania tego braku i lepszego poznania historii gatunku, który przez tak długi czas mi umykał. Tak, poza tym, że to po prostu świetny film, ma on dodatkowe znaczenie i przenosi mnie do bardziej niewinnych czasów. Jestem naprawdę podekscytowany, że mogę to z Wami podzielić, ponieważ doskonale przedstawia innowatorów z obrzeży kultury DJ.

Regularni czytelnicy wiedzą, że już omówiliśmy film lub dwa o początkach hip hopu, kiedy DJ Kool Herc po raz pierwszy zagrał breakbeat, a Pray szybko załatwia tę sprawę. Herc może być początkiem wszystkiego, co miało nadejść w hip hopie, ale jednym ze spójnych historycznych momentów, które ten film wyraźnie wskazuje wielokrotnie, jest absurdalny występ Herbie'ego Hancocka wspieranego przez DJ Grand Mixer D.ST z utworem „Rockit” na Grammy Awards 1983. Następnym krokiem twórców filmowych jest pozwolenie DJ Qbertowi, z daleka najwybitniejszemu DJowi, jaki kiedykolwiek trzymał igłę gramofonu, przeprowadzić Cię przez podstawy skreczowania, zanim przejdziesz do zaawansowanych technik żonglowania beatami, używając gramofonu i miksera do ręcznego tworzenia czegoś nowego z rytmów i melodii zagranych przez innych. W innym miejscu filmu Mixmaster Mike pamiętne ilustruje koncepcję rżnąc kawałek Roberta Johnsona na tle instrumentalnym do utworu Hip Hop Dead Prez. To niesamowite oglądać wszystkie subtelne zmiany i drobne dopracowania, które wykonuje z łatwością, co naprawdę podkreśla, jak bardzo DJ-e są źle rozumianymi rzemieślnikami.

Muzycy na ekranie to jedne z najbardziej interesujących i idiosynkratycznych postaci, na jakie można natknąć się w branży muzycznej. Każdy z nich jest szczerym dziwakiem, z więcej niż jednym mającym historię o komunikacji z kosmitami. DJowanie jest samotnym zajęciem i Scratch doskonale sugeruje, że medium to przyciąga introspektywnych maniaków, którzy potrafią oddać się długim godzinom praktyki i wertowania antykwariatów potrzebnych do przekroczenia rubikonu między amatorem a profesjonalistą. Pojawia się również pewna duchowość, od sposobu, w jaki DJ Shortee przełącza się tam i z powrotem jak mistrz zen, miksując z jednej płyty na drugą, po najbardziej legendarny aspekt filmu, przemyślenia DJ Shadowa z jego piwnicznej świątyni w sklepie płytowym. Jeśli to nie przekona Cię do zainwestowania półtorej godziny potrzebnej na obejrzenie Scratch od początku do końca, nic tego nie zrobi:

Ponowne oglądanie filmu dekadę później od momentu, kiedy go po raz pierwszy zobaczyłem, przynosi nową wiedzę o tym, jak innowacyjni byli główni gracze na scenie. Cała sekcja filmu poświęcona DJom wydającym własne battle records może wydawać się archaiczna w epoce oprogramowania emulującego winyl, ale DJ Numark z Jurassic 5 tworzący beaty, ciągnąc gumkę naciągniętą między kartidżerem a pokrętłem na mikserze? To zawsze będzie dla mnie genialne. Na podstawie występu, który wygrał DMC w zeszłym roku wydaje się, że w świecie rywalizujących setów DJ wciąż dzieje się dużo innowacji, ale jednocześnie chodzi równie mocno o szerokość muzykalności, co techniczną sprawność. W filmie Praya istnieją elementy, które mogą nie wyglądać idealnie dziś, a uczestnicy wyraźnie nie przewidzieli zmian, które przyniosą im komputery, ale to doskonały dokument na najwyższym poziomie dla każdego fana muzyki, który warto zobaczyć.