Gorąco na wietrze: Blues rebelii saharyjskiej od Tinariwen

zdjęcie dzięki ANTI-

To jest historia o tym, dlaczego życie jest lepsze na winylu.

Dowiedziałem się o Tinariwen, hipnotycznym, saharyjskim kolektywie blues-rockowym, który istnieje od początku lat 80. XX wieku, od przyjaciela w zeszłym miesiącu. Umieścił jeden z ich nowych utworów na mixtape, czy jak to się nazywa, zbiorze piosenek kuratowanych i przekazanych do kogoś innego za pośrednictwem Spotify.

Tytuł piosenki zawierał zbyt wiele spółgłoskowych zlepków, żebym mógł go wymówić, ale jego energetyczne tempo i dronująca, powtarzalna praca gitary, osadzone w muzycznych modalach nieznanych moim zwesternizowanym uszom, wystarczyły, by zainteresować mnie na tyle, aby zdobyć więcej mp3 z Emmaar, albumu, który Anti- Records wydali w zeszłym roku. Żyłem z tymi melodiami cyfrowo przez około dwa miesiące—delikatnie poruszając się i cicho podśpiewując do melodii tych bluesowych piosenek, których nie mogłem zrozumieć—aż do momentu gdy zacząłem się denerwować. Wiedziałem, że jest więcej do odkrycia w Tinariwen i ich aktualnym wydaniu, czego nie mogłem znaleźć w niskiej jakości plikach audio przedstawionych bez kontekstu.

Na szczęście, winylowa wersja Emmaar jest zarówno estetycznie oszałamiająca, jak i głęboko informacyjna. Okładka przedstawia sześciu mężczyzn z kolektywu, z których większość nosi tradycyjne welony, szaty i okrycia, którzy siedzą lub opierają się na krawędzi ogrodzenia, gdy zgaszone niebo pustyni zajmuje górną trzecią część. Koń przebiegł przed kamerą w środku ujęcia, rozmywając końskie postaci i kierując uwagę z powrotem na zespół w środku obrazu.

Wielkoformatowe obrazy pustyni kontynuują wewnątrz gatefold, a także na obu kopertach, które obejmują i chronią dwa winyle Emmaar. Teksty i notatki zamieszczane są również na tyłach kopert. A na samym winylu, Strony A i C oferują czyste projekty, ciężkie na proste typografie i białą przestrzeń, które dostarczają podstawowe informacje o nagraniu i prawach autorskich. Strony B i D z kolei przedstawiają ilustracje, które przypominają biegnącego konia angielskiego fotografa Eadwearda Muybridge'a. To jak oglądanie karikatury w książeczce, która wskakuje i porusza się z każdym przyspieszonym przewróceniem strony, gdy płyty kręcą się z prędkością 33 ½ obrotów na minutę.

Jednak Tinariwen nie żyje w społeczeństwie, w którym można oceniać na podstawie fizyczności swojego muzycznego produktu. Podwójne LP nie nakarmi ani nie ubrudzi, skąd pochodzi Tinariwen. Gatefold o wymiarach 12 ½” x 12 ½” przedstawiający ogromne, puste pustynie nie zapewni schronienia tym, którzy uciekają z miejsc, w których Tinariwen się rozpoczęli.

Członkowie Tinariwen pochodzą z północnego regionu Mali, afrykańskiego kraju o bogatej historii muzycznej artystów, którzy przenikali do zachodniej świadomości jak bluesowi czarodzieje gitary, tacy jak Ali Farka Touré i jego syn Vieux Farka Touré oraz folkowy duet Amadou & Mariam. Jednak Tinariwen są ludźmi Tuareg, historycznymi nomadami pustynnymi, z kulturą łączącą religię islamu z ich własnymi tradycjami zakorzenionymi w tej przejrzystości w Mali, Algierii, Libii, Czadzie, Mauretanii i Nigerze.

Oryginalni muzycy—wokalista i gitarzyści Ibrahim Ag Alhabib, Abdallah Ag Alhousseyni i Alhassane Ag Touhami—założyli Tinariwen w obozach dla uchodźców Tuareg w Libii. Dziś członkowie młodszego pokolenia, którzy dorastali słuchając zespołu w czasie pokoju w latach 90. XX wieku—multiinstrumentalista Eyadou Ag Leche, gitarzysta Elaga Ag Hamid oraz perkusista Said Ag Ayad—również występują w saharyjskim zespole bluesowym.

zdjęcie dzięki CIIS

Obecny nierozwiązany konflikt w Mali, luźno związany z Arabską Wiosną, rozpoczął się na początku 2012 roku, kiedy to rebelianccy Tuaregowie próbowali obalić malijską władzę, aby przejąć kontrolę nad północnym regionem kraju. Wśród rebelii pojawiły się wewnętrzne niepokoje, gdy rodziły się przeciwstawne wizje nowego państwa w obrębie nich oraz ugrupowań islamistycznych, które początkowo je wspierały. Chociaż rebelianccy oraz rząd Mali podpisali umowę pokojową w czerwcu 2013 roku, umowa zakończyła się po wybuchu przemocy (z oskarżeniami wskazującymi na rząd) kilka miesięcy później.

Taka niestabilność polityczna zmusiła Tinariwen do nagrania poza Afryką po raz pierwszy w ich sześciu albumowej karierze. W kwietniu-maju 2013 roku udali się do Joshua Tree w Kalifornii, aby stworzyć Emmaar. Podobnie jak album z 2011 roku, Tassili, który zawierał amerykańskich muzyków, takich jak Nels Cline z Wilco oraz Tunde Adebimpe i Kyp Malone z TV on the Radio i zdobył nagrodę Grammy za Najlepszy Album Muzyki Światowej, Emmaar zawiera liczne inne artystów z USA. Poetą i muzykiem Saul Williams jest w rzeczywistości pierwszym głosem, który słyszysz na płycie, wnosząc słowo mówione do "Toumast Tincha". Josh Klinghoffer z Red Hot Chili Peppers gra na gitarze w trzech utworach, a Matt Sweeney z nowojorskiego alternatywnego zespołu Chavez gra na gitarze w innym. Dodatkowo, multiinstrumentalista z Nashville, Fats Kaplin, dodaje linie skrzypcowe i brzmienia pedal steel do kilku innych utworów, które cichutko podkreślają amerykański Południe, nie narzucając się.

Słowo "emmaar" dosłownie tłumaczy się jako "ciepło na wietrze". To bogactwo obrazów zawarte w jednym małym słowie, a muzycznie, 14 utworów Emmaar parzy i płonie. Oferują nostalgię za ziemią, którą członkowie zespołu porzucili, aby nagrać ten album; uchwycili gotowość do nieustannego ruchu. W całym Emmaar, gitary i plemienne lutnie zwane tahalamoyt wędrują, podczas gdy tradycyjne perkusje, jak tindé, trzymają rytm w delikatnych klikach. Powtarzające się melodie instrumentów strunowych oferują łatwe punkty odniesienia, jak muzyka afrykańskiej diaspory zapowiadająca Roberta Johnsona na skrzyżowaniu dróg. A jednak, melodie wokalne również przywodzą na myśl porównania, chociaż prawdopodobnie kurangie, do linii starożytnych żydowskich pieśni liturgicznych, które wzrastają i opadają w tonacjach durowych lub molowych w zależności od rodzaju tekstu.

Tinariwen opowiada te historie buntu i życia w ramach nieustannego konfliktu w lokalnym dialekcie ludu Tuareg, zwanego Tamasheq. Metafory i poetyckie opisy wnikają w serca każdej piosenki, a dzięki pakietowi winylowemu, angielskie tłumaczenia tych tekstów towarzyszą każdemu utworowi. Napisane z taką gracją i prawdziwością, teksty oferują znacznie więcej emocjonalnej głębi i społecznej świadomości wobec albumu, który jest przyjemny w swoim muzycznym prawie, ale trudny do przetworzenia w sposób głęboki bez jakiejkolwiek zewnętrznej perspektywy.

Jest singiel wiodący, który służy jako pokoleniowe upomnienie o irracjonalności w obliczu niestabilności:

Młodzież Sahary

Mówimy wam, jak jest.

Nie możecie wątpić w nasze umiejętności

Albo myśleć, że jesteśmy niezdolni.

Ten świat na zewnątrz jest bardziej zaawansowany

I bardziej potężny niż my,

Bo obudził się przed nami.

Teraz sami się obudzimy.

Nauczyliśmy się używać innych broni

niż te, które nasi przodkowie nam przekazali.

- "Timadrit In Sahara (Młodzież Sahary)"

A jest także apel o pokój, który jest utrudniony przez akceptację konfliktu i niezgody:

Wzywam mądrość ludzi wiedzy.

Opinie walczą ze sobą

I już nie wierzę w jedność.

Uwierz jej ponownie tylko wtedy, jeśli

Te opinie służą wspólnemu ideałowi:

Temu, z którego się wywodzą.

- "Aghregh Medin (Wzywam Człowieka)"

Tinariwen opanowuje tę sztukę łączenia surowych, bluesowych dźwięków z dobrocią społeczną na Emmaar. Przyciągają słuchaczy melodiami, które są obce, a jednak znajome, i otaczają fanów sztuką słowa pisanego oraz mocą, jaką niesie ze sobą, gdy jest śpiewana. Zrozumienie wszystkiego, co Tinariwen ma do zaśpiewania i powiedzenia, to wyzwanie. Odkrycie tego znaczenia w Emmaar to radość.

Więc naprawdę, to bardziej historia o poszukiwaniu szerszej perspektywy poprzez muzykę, niezależnie od formatu, w jakim ta muzyka jest prezentowana. To przypomnienie, jak często sugeruje Tinariwen, że mamy wybór, gdy stajemy w obliczu rzeczy, których nie rozumiemy: możemy zignorować lub wygnać to, co jest inne. Lub możemy zobowiązać się do dostrzegania podobieństw i empatii między nami i mam nadzieję znaleźć piękno w nieznanym.

Kliknij tutaj, aby kupić Emmaar

Hilary Saunders pisze różne rzeczy, często o muzyce. Śledź ją na Twitterze @hilarysaunders